Czerniak to niezwykle groźny nowotwór, który atakuje szybko i w bardzo krótkim czasie daje przerzuty do organów i węzłów chłonnych. Jednak – wbrew obiegowym opiniom – wcześnie wykryty, charakteryzuje się praktycznie całkowitą wyleczalnością.

Przyczyny czerniaka złośliwego

Czerniaki wykrywa się przeważnie u osób w średnim wieku i częściej u kobiet, niż u mężczyzn, jednak u mężczyzn przebieg choroby jest dużo cięższy. Nie uznaje się ich za nowotwory dziedziczne, chociaż zdarza się, że pojawiają się w rodzinie.

Do zachorowań prowadzi najczęściej podrażnianie skóry i jej urazy, a przede wszystkim zbyt długa ekspozycja na słońce. Zdecydowanie częściej chorują osoby posiadające jasną karnację, wiele drobnych znamion, a także te z wrodzonymi znamionami barwnikowymi, tzw. pieprzykami.

Objawy czerniaka złośliwego

Osoby posiadające znamiona powinny uważnie je obserwować i reagować zawsze, kiedy zaniepokoi je cokolwiek w ich wyglądzie, czyli:

• nagłe powiększenie się istniejącego już znamienia,
• zmiana kształtu znamienia, zabarwienia i jego granic,
• swędzenie lub pieczenie w jego obrębie,
• pojawienie się nowego znamienia, szczególnie wtedy, gdy jest ono asymetryczne o zaczerwienionym obwodzie.

Każde niepokojące nas znamię powinniśmy pokazać lekarzowi, który dzięki odpowiedniemu sprzętowi medycznemu może stwierdzić, czy skierować nas do chirurga, który usunie niepokojące znamię i podda je badaniu, po którym stwierdzi, czy jest to czerniak złośliwy, czy tylko niegroźna skórna zmiana.

Rozpoznanie czerniaka złośliwego

Czerniaka nadal trudno się leczy i jedynie szybkie jego wykrycie gwarantuje prawie zawsze wyzdrowienie. Jednak, jak w przypadku innych nowotworów, w Polsce profilaktyka nadal kuleje, dlatego znacznej większości osób cierpiących na czerniaka nie można uratować. Wczesne wykrycie czerniaka gwarantuje wyleczenie go u 90 do 100% przypadków! Zdarza się także, że choroba powraca i oznacza to, że została ona tylko zaleczona. Czerniaki atakują szybko inne organy, a przerzuty są niesamowicie groźne.

Najłatwiej wyleczyć czerniaki zapoczątkowane przez tzw. plamy soczewicowate i powierzchniowe. Najtrudniej zaś guzkowe, bezbarwnikowe i te, które pojawiają się w czasie ciąży i połogu.

Profilaktyka czerniaka złośliwego

Jak wiadomo, promienie słoneczne są zgubne dla naszego zdrowia. Dlatego właśnie ze słońca należy korzystać rozsądnie. Osoby o jasnej karnacji, z dużą ilością znamion, powinny bezwzględnie unikać opalania się na słońcu, a także korzystania z solariów. To grupa szczególnie narażona na powstawanie czerniaków, dlatego przed każdym wyjściem na powietrze powinny aplikować na skórę kosmetyki o bardzo wysokich filtrach, chroniących przed promieniowaniem UVA/UVB. Przede wszystkim blokery, które nie chronią całkowicie, ale w bardzo dużym stopniu.

Osoby, które posiadają ciemniejszą karnację, nie są zwolnione z obowiązku profilaktyki i również nie powinny rezygnować z ochrony skóry, stosując umiar w opalaniu, a także odpowiednie preparaty z filtrami dostosowanymi do ich karnacji

Leczenie czerniaka złośliwego

Leczenie czerniaka złośliwego zawsze zależy od stadium choroby. W każdym przypadku wybiera się je indywidualnie, dostosowując do konkretnego przypadku. Istnieje kilka rodzajów leczenia czerniaka złośliwego:

• chirurgiczne,
• izolowana kończynowa chemioterapia perfuzyjna,
• radioterapia,
• chemioterapia,
• terapia celowana,
• immunoterapia.